تحلیل بازنمایی فضاهای جنسیتی در نگارگری دوره ایلخانی بررسی فضاهای جنسیتی شده بر اساس نگاره‌های جامع‌التواریخ و شاهنامه بزرگ ایلخانی

Authors

  • آرمان مسعودی باستان‌شناس دوران اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی
  • مریم کلبادی نژاد استادیار گروه تاریخ و باستان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی
Abstract:

نوشتار حاضر تلاشی است تا بر اساس نگاره‌های برجای مانده از دوره ایلخانی، فضاهای جنسیتی بازنمایی شده در آن شناسایی و نسبتِ حضور زنان و مردان مورد مداقه قرار گیرد. در این راستا، نگاره‌های دو نسخه مهم بر‌جای مانده از این دوره، جامع‌التواریخ و شاهنامه بزرگ ایلخانی بررسی شده است. نگاره‌های جامع‌التواریخ، گویای تاریخ مغولان و نگاره‌های شاهنامه بزرگ‌ایلخانی، به تاریخ اساطیری ایران اشاره دارد. طبقه‌بندی نگاره‌ها به مثابه مواد ‌فرهنگی و توجه به فرایند زمانی، از ویژگی‌های روش‌شناختی باستان‌شناسی این پژوهش به شمار می‌رود. با استناد به این موارد، فضاهای بازنمایی شده در دو ساحت کلی فضای غیریکجانشینی (اردوهای مغول) و فضای شهری، تفکیک و به موضوعات مختلف در فضاهای عمومی و خصوصی در هر یک از نگاره­ها پرداخته شده است. حاصل پژوهش اینکه در نگاره‌هایی که به تاریخ مغولان اشاره دارد، نقش زنان در فضاهای گوناگون بسیار پررنگ‌تر است و نمی‌توان فضای طرد شده جنسیتی را در آن بازشناخت. در حالی­که زنان در نگاره‌هایی با موضوع تاریخ ایرانی، عموماً دارای نقشی منفعلانه و تنها در جایگاه نظاره‌گر در روزنه‌های معماری بازنمایی شده‌اند. ایوان، پرده و پنجره‌های مشبک، از جمله نشان‌های فضایی است که یادآور حضور زنان است. بنابراین فضاهای شهری و ساختمانی که در نگاره‌ها بازنمایی شد‌ه‌اند، از تفکیک‌پذیری‌های جنسیتی بیشتری نسبت به فضاهای اردویی برخوردار است. 

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل فضایی پراکنش فقر جنسیتی در فضاهای شهری

پدیده فقر شهری علی‌رغم تمام برنامه‌های جهانی و ملی در مبارزه با آن هنوز به‌عنوان یک نیروی قاهر و یک معضل اجتماعی، جوامع شهری را تهدید می‌کند و شهرها را با جلوه‌های ناکارآمد و درهم ‌ریخته سازمان می‌دهد. در این بین یکی از ابعاد فقر شهری، رویکرد جنسیتی فقر است. دیدگاه جنسیتی به فقر ادراک مفهوم فقر را افزایش می‌دهد چرا که سبب می‌شود تجزیه ‌و تحلیل توصیفی در علل فقر فراتر رود. از اینرو هدف این تحقیق...

full text

تحلیل فضایی پراکنش فقر جنسیتی در فضاهای شهری

پدیده فقر شهری علی رغم تمام برنامه های جهانی و ملی در مبارزه با آن هنوز به عنوان یک نیروی قاهر و یک معضل اجتماعی، جوامع شهری را تهدید می کند و شهرها را با جلوه های ناکارآمد و درهم ریخته سازمان می دهد. در این بین یکی از ابعاد فقر شهری، رویکرد جنسیتی فقر است. دیدگاه جنسیتی به فقر ادراک مفهوم فقر را افزایش می دهد چرا که سبب می شود تجزیه و تحلیل توصیفی در علل فقر فراتر رود. از اینرو هدف این تحقیق ت...

full text

تأثیر فضاهای شهری مدرن بر بازاندیشی هویت جنسیتی زنان

در جوامع جدید هویت‌ جنسیتی زنان تحت تأثیر فضای بیرونی، روابط گروهی و متأثر از تجربه‌های زندگی‌ در حال تغییر است. به لحاظ جامعه‌شناختی، نحوه تفکیک فضا انعکاسی از روابط اجتماعی حاکم بر جامعه بوده و شاخص چگونگی و نحوه سازمان‌دهی اجتماع و مبنای شکل‌گیری هویت‌های جمعی است. شهرداری تهران از سال 1386 در صدد ساخت فضاهای شهری مدرن تحت عنوان «مجموعه شهربانو» بوده تا زنان شهر بتوانند به انجام فعالیت‌های ا...

full text

تفکیک جنسیتی در فضاهای دانشگاهی؛ نسبت‌سنجی دیدگاهها با آموزه‌های دینی

چکیده هدف: این پژوهش، به منظور جمع‌آوری و تحلیل دیدگاههای صاحب‌نظران دربارۀ نگاه دین به تفکیک جنسیتی و ایجاد فضاهای ویژۀ مردان و زنان در دانشگاهها انجام شده است. روش: داده‌ها به روش کتابخانه‌ای و با نگاه توصیفی تحلیلی از کتب و مقالات مرتبط ب...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 24  issue 2

pages  57- 68

publication date 2019-06-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023